आज विज्ञान दिवस. संशोधन आणि त्यातून विकास हे विज्ञानाचं सूत्र. माणूस ज्या गोष्टी हाताळतो किंवा त्याच्या ज्ञानेंद्रिय व कर्मेंद्रियांना जे जे जाणवतं; त्यांची संशोधने, चिकित्सा, प्रमेये इत्यादींचा यासंदर्भात विचार होतो. अंतराळ, सागराचे अंतरंग, निसर्ग, पृथ्वीच्या गर्भातील घडामोडी यांचाही यात समावेश होतो. हे सगळे छान आहे. आवश्यक आहे अन योग्यही. यासोबतच मानवी अंतरंग, मानवी वर्तन, मानवी प्रतिक्रिया, मानवी विचार, मानवी संकल्पना आदींचेही संशोधन, विश्लेषण व्हायला हवे. आज विज्ञान म्हणून जे जे संशोधन होते, त्याचा उपयोग करणाऱ्या `मानवा'चे संशोधन मात्र तेवढे होत नाही. जे होते तेही संशोधक आणि अभ्यासक यांच्यापुरतेच मर्यादित राहते. `मानवा'चे, मानवी मन-बुद्धीचे, संवेदनांचे संशोधन आणि अभ्यास हेदेखील विज्ञानाचे अंग समजायला हवे आणि त्याचे उपायोजन करण्यावरही विचार व्हायला हवा. बाह्य आणि आंतर प्रकृती दोन्हीचे विज्ञाननिष्ठ संशोधन आणि उपायोजन हातात हात घालून झाले तर अधिक उपयुक्त ठरेल.
- श्रीपाद कोठे
२८ फेब्रुवारी २०१६
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा