कोणी माझ्याशी आदराने, सन्मानाने, प्रेमाने, आपुलकीने वागावं- बोलावं हा माझा अधिकार असू शकतो का? मला तसे वाटत नाही.
कोणी माझ्याशी आदराने, सन्मानाने, प्रेमाने, आपुलकीने वागावं- बोलावं हे दुसऱ्याचं कर्तव्य असावं का? मला तसेही वाटत नाही.
माझं दुसऱ्याशी चांगलं वागणं किंवा दुसऱ्याचं माझ्याशी चांगलं वागणं, हे वागणाऱ्याचा चांगुलपणा, सज्जनता, सुजनता, सात्विकता यांचा परिणाम असला पाहिजे. वागणाऱ्याची वृत्ती, विचार, जडणघडण आणि त्याला मिळणारे प्रतिसाद आणि प्रतिक्रिया यांचा यात वाटा असतो. म्हणूनच `चांगला व्यवहार' ही तत्वनिष्ठ बाब नसून, वस्तुनिष्ठ बाब आहे. त्यामुळेच `चांगला व्यवहार' या गोष्टीचे, कल्पनेचे सामान्यीकरण करणे फसवे ठरते. याच कारणाने कायदे, नियम, तत्व इत्यादी गोष्टी एका अर्थी निरर्थक ठरतात. पण म्हणून `चांगले वागणे' याचे महत्व अन आवश्यकता नाही असे होत नाही. मात्र त्यासाठी अन्य बाबींपेक्षा व्यक्तीची समजूतदारी अन परिपक्वता हेच कळीचे मुद्दे ठरतात. `चांगले वागणे' समजूतदारी अन परिपक्वता यांची मागणी करीत असतं.
- श्रीपाद कोठे
१२ एप्रिल २०१६
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा